Łysienie androgenowe vs telogenowe

Jak rozróżnić łysienie androgenowe od telogenowego?

Wypadanie włosów to temat, który budzi wiele emocji. Dla niektórych osób to kwestia estetyki, dla innych zdrowia, a dla jeszcze innych – pewności siebie. Wielu moich klientów obawia się, że przerzedzenie fryzury będzie postępować, a bez odpowiedniej diagnozy trudno odróżnić, czy przyczyną jest łysienie androgenowe, czy może łysienie telogenowe. W niniejszym artykule wyjaśnię najważniejsze różnice między tymi dwoma typami wypadania włosów. Dowiesz się, jak je rozpoznać, co je wywołuje i dlaczego wizyta w gabinecie trychologicznym może okazać się kluczowa dla skutecznej terapii. Artykuł ma charakter edukacyjny, ale jednocześnie stawiam sobie za cel, abyś odniósł z niego konkretne korzyści – zarówno w postaci wiedzy, jak i praktycznych wskazówek służących lepszemu zrozumieniu własnego zdrowia.

Włosy, a emocje – wstęp do tematu

Zanim przejdziemy do szczegółów dotyczących łysienia, warto uświadomić sobie, jak wielką rolę pełnią włosy w życiu człowieka. Są nie tylko ozdobą i elementem wizerunku, lecz także ważnym aspektem tożsamości. Utrata włosów, niezależnie od przyczyny, potrafi wywołać silne emocje – poczucie niepewności, wstydu, a nawet lęku. Z perspektywy trenera emocji wiem, jak znacząco stres i napięcie wpływają na nasze zdrowie. Dlatego tak istotne jest, by do problemu wypadania włosów podejść kompleksowo – uwzględniając zarówno aspekty fizyczne, jak i emocjonalne.

Jeśli w ostatnim czasie zauważyłeś, że na szczotce, w wannie lub na podłodze znajduje się zdecydowanie więcej włosów niż dotychczas, nie wpadaj w panikę, ale jednocześnie nie bagatelizuj sprawy. Wczesne rozpoznanie typu łysienia pozwoli Ci szybciej wdrożyć odpowiednią kurację oraz zadbać o szeroko pojęty dobrostan organizmu.

Czym jest łysienie androgenowe?

Łysienie androgenowe (zwane również androgenicznym) to najczęstsza postać utraty włosów zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Choć mówi się, że „mężczyźni łysieją” zdecydowanie częściej, to łysienie androgenowe u kobiet również występuje – tyle że zwykle przebiega mniej spektakularnie i objawia się głównie przerzedzeniem włosów w okolicy przedziałka.

Podłoże hormonalne: Główną przyczyną łysienia androgenowego jest nadwrażliwość mieszków włosowych na dihydrotestosteron (DHT) – pochodną testosteronu. Powoduje ona stopniowe miniaturyzowanie się mieszków włosowych, co z kolei prowadzi do skrócenia fazy wzrostu włosa (anagenu).
Przebieg: Zazwyczaj zaczyna się od cofającej się linii włosów nad czołem i/lub przerzedzenia na czubku głowy (tzw. zakola). U kobiet natomiast można zauważyć dość charakterystyczne poszerzanie się przedziałka i stopniową utratę gęstości w okolicach korony.
Tempo: Łysienie androgenowe jest procesem długotrwałym i postępującym. Nawet jeśli zatrzymamy je w pewnym momencie, bez terapii podtrzymującej może się nasilić ponownie.

W przypadku łysienia androgenowego kluczowe jest możliwie szybkie zdiagnozowanie problemu i rozpoczęcie leczenia. Im wcześniej zadziałamy, tym większa szansa na utrzymanie bujnej fryzury i zahamowanie postępów choroby.

Czym jest łysienie telogenowe?

Łysienie telogenowe bywa nazywane „reaktywnym” lub „stresowym”, ponieważ bardzo często jego przyczyną jest nagły lub przewlekły stres, zmiany hormonalne, niedobory żywieniowe albo przebieg poważnych chorób. Jego nazwa pochodzi od fazy „telogenowej”, czyli fazy spoczynku włosów.

Charakterystyka: W normalnych warunkach każdy z naszych włosów przechodzi przez cykl życia złożony z fazy wzrostu (anagen), fazy przejściowej (katagen) i fazy spoczynku (telogen). W zdrowej skórze głowy około 10-15% włosów znajduje się w fazie telogenowej. W sytuacji łysienia telogenowego ten odsetek rośnie gwałtownie, przez co dużo więcej włosów wypada w krótkim czasie.
Czynniki wywołujące: Najczęściej są to silne przeżycia emocjonalne, długotrwały stres, zmiany w gospodarce hormonalnej (np. po ciąży, w okresie menopauzy), ostre diety, zaburzenia odżywiania czy niedobory składników mineralnych. Również niektóre leki mogą spowodować przejście nadmiernej liczby włosów w fazę telogenową.
Przebieg: Łysienie telogenowe zwykle ma charakter okresowy. Oznacza to, że jeśli usuniemy czynnik wywołujący (np. uzupełnimy niedobory witamin, zredukujemy stres), organizm często sam wraca do równowagi, a włosy zaczynają odrastać.

To właśnie sprawia, że łysienie telogenowe bywa dla pacjentów mniej przytłaczające niż androgenowe – mamy tu bowiem większą szansę na odwrócenie procesu i powrót do stanu wyjściowego, o ile zadziałamy w odpowiednim momencie i wyeliminujemy przyczynę problemu.

Główne różnice pomiędzy łysieniem androgenowym, a telogenowym

Mechanizm powstawania

Łysienie androgenowe: spowodowane nadwrażliwością mieszków włosowych na DHT, prowadzi do stopniowego miniaturyzowania się włosa.
Łysienie telogenowe: wynika z przejścia nadmiernej liczby włosów w fazę spoczynku (telogen), najczęściej pod wpływem stresu, zaburzeń hormonalnych lub niedoborów żywieniowych.

2. Tempo wypadania

Łysienie androgenowe: ma charakter przewlekły i postępuje wolno, ale stale.
Łysienie telogenowe: może pojawić się nagle, w krótkim czasie zauważamy wzmożone wypadanie włosów.

3. Obszar utraty włosów

Łysienie androgenowe: u mężczyzn typowe są zakola i czubek głowy, u kobiet – przerzedzenie w okolicy przedziałka i wierzchołka.
Łysienie telogenowe: wypadanie jest bardziej równomierne, dotyczy całej głowy.

4. Odwracalność procesu

Łysienie androgenowe: trudniej odwrócić zmiany, wymaga regularnej terapii i często leczenia wspomagającego.
Łysienie telogenowe: w większości przypadków możliwe jest przywrócenie dawnej kondycji włosów poprzez wyeliminowanie czynników sprawczych oraz odpowiednią pielęgnację i suplementację.

5. Objawy dodatkowe

Łysienie androgenowe: nierzadko związane jest z problemami hormonalnymi, takimi jak nadmierne owłosienie w innych częściach ciała (u kobiet hirsutyzm), trądzik czy zaburzenia cyklu menstruacyjnego.
Łysienie telogenowe: często towarzyszy mu chroniczne zmęczenie, spadek odporności, a nawet gorsze samopoczucie psychiczne związane z przeżywanym stresem.

Wpływ emocji i stresu

Jako trener emocji często obserwuję, jak przewlekły stres lub nagłe silne zdarzenia życiowe potrafią wywołać lawinę zmian w organizmie. Wypadanie włosów jest jednym z sygnałów, że nasze ciało nie radzi sobie z obciążeniem. Dla wielu osób jest to pierwszy wyraźny sygnał alarmowy, że trzeba zwolnić, zacząć wprowadzać techniki relaksacyjne czy rozważyć terapię psychologiczną.

Stres może zarówno nasilać łysienie androgenowe, jak i być główną przyczyną łysienia telogenowego. Dlatego zawsze podkreślam, że w moim gabinecie trychologicznym nie skupiamy się wyłącznie na stanie włosa i skóry głowy, lecz także na stylu życia pacjenta. Czasem pozornie błahe detale, jak niewystarczająca ilość snu czy brak równowagi między pracą a odpoczynkiem, mają olbrzymi wpływ na naszą kondycję fizyczną i psychiczną.

Jeśli zmagasz się z nadmiernym wypadaniem włosów i nie wiesz, czy to łysienie androgenowe, czy telogenowe, specjalistyczny gabinet trychologiczny jest najlepszym miejscem, aby rozwiać wątpliwości. Profesjonalna diagnostyka obejmuje m.in.:

Rola gabinetu trychologicznego

Wywiad zdrowotny
Dzięki szczegółowej rozmowie z trychologiem możemy wychwycić wiele istotnych informacji: jak długo trwa problem, czy towarzyszą mu inne objawy zdrowotne, jaki styl życia prowadzisz i czy w ostatnim czasie pojawiły się stresujące wydarzenia.
Badanie skóry głowy i włosów
Za pomocą mikrokamery trycholog bada kondycję skóry głowy, mieszków włosowych i łodygi włosa. To pozwala ocenić, czy doszło do miniaturyzacji mieszków (charakterystycznej dla łysienia androgenowego), czy też widoczne są cechy typowe dla łysienia telogenowego.
Konsultacje z innymi specjalistami
W zależności od wyniku badań pacjent może zostać skierowany na dodatkowe testy hormonalne, badania krwi lub wizyty u endokrynologa, dermatologa czy dietetyka.
Propozycja terapii
W gabinecie trychologicznym opracujemy plan działania dopasowany do indywidualnych potrzeb – może to być kuracja preparatami hamującymi działanie DHT, suplementacja niedoborów witamin i minerałów, zabiegi pobudzające porost włosów lub, w razie potrzeby, wsparcie psychologiczne.

Taka kompleksowa opieka sprawia, że nie tylko leczymy objawy, ale i zwalczamy przyczynę problemu.

Jak zapobiegać i wspierać leczenie?

Niezależnie od rodzaju łysienia, istnieje kilka uniwersalnych zaleceń, które pomogą wzmocnić włosy i zapobiec ich nadmiernej utracie.

Zdrowa dieta
Zadbaj o to, by w Twoim jadłospisie nie zabrakło białka, witamin z grupy B (szczególnie B7 – biotyny), cynku, żelaza, krzemu oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jeśli masz wątpliwości co do jakości swojego odżywiania, rozważ konsultację z dietetykiem.
Odpowiednia pielęgnacja
Wybieraj łagodne szampony i odżywki dostosowane do rodzaju skóry głowy. Unikaj częstego używania prostownicy, lokówki czy suszarki z gorącym nawiewem. Delikatne traktowanie włosów podczas mycia i rozczesywania może znacząco zmniejszyć ich uszkodzenia.
Unikanie stresu i praca z emocjami
Wiem, że brzmi to prosto, a w praktyce bywa trudne. Jednak regularna aktywność fizyczna, ćwiczenia oddechowe, medytacja czy praktykowanie uważności mogą znacząco obniżyć poziom stresu. Jeśli doświadczasz silnych zaburzeń lękowych czy depresji, warto rozważyć wsparcie psychologa lub psychoterapeuty.
Suplementacja i zabiegi wspomagające
W przypadku łysienia androgenowego często stosuje się preparaty hamujące konwersję testosteronu do DHT (np. finasteryd czy minoksydyl), jednak ich wdrożenie należy zawsze konsultować z lekarzem. Przy łysieniu telogenowym z kolei istotne jest uzupełnienie niedoborów (np. żelaza, cynku, witamin). Zabiegi w gabinecie trychologicznym mogą wesprzeć proces regeneracji włosów.
Systematyczność
Zarówno w łysieniu androgenowym, jak i telogenowym, kluczowa jest wytrwałość i konsekwencja. Często pierwsze efekty leczenia widać dopiero po kilku miesiącach. Rezygnowanie z terapii zbyt wcześnie bywa największym błędem pacjentów.

Podsumowanie

Różnica między łysieniem androgenowym a telogenowym jest zasadnicza – pierwsze ma podłoże hormonalne i wymaga systematycznego leczenia, drugie zaś najczęściej wynika z czynników zewnętrznych lub wewnętrznych (stres, niedobory, zaburzenia hormonalne) i bywa w dużej mierze odwracalne. Aby zyskać pewność co do rozpoznania, warto udać się do profesjonalnego gabinetu trychologicznego, gdzie wykonana zostanie rzetelna diagnostyka.

Pamiętaj jednak, że stan włosów jest ściśle powiązany z kondycją całego organizmu. Zawsze zwracam uwagę na holistyczne podejście do problemu. Często to właśnie w sferze emocji kryje się klucz do rozwiązania zagadki wypadania włosów – brak równowagi psychicznej może przyczyniać się do pogorszenia się ich kondycji, a z drugiej strony wypadanie włosów może być dla nas sygnałem, że coś w naszym trybie życia wymaga zmiany.

Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci lepiej zrozumieć różnice między łysieniem androgenowym a telogenowym oraz uświadomił, jak ważne jest świadome podejście do własnego zdrowia. W końcu to nie tylko włosy – to także poczucie własnej wartości, pewność siebie i równowaga emocjonalna. Jeśli chcesz zadbać o te obszary, warto postawić na współpracę z doświadczonym trychologiem, który uwzględni wszystkie kluczowe aspekty, w tym Twój styl życia, stan psychiczny i potrzeby organizmu. Dzięki temu zyskasz pełne wsparcie w procesie odzyskiwania mocnych, zdrowych włosów i zadbania o holistyczne zdrowie.